روزنامه همدلی
1397/02/29
اتحادیه اروپا با آغاز حمایت از شرکت‌های تجاری خود در ایران، نخستین قدم مقاومت را در مقابل ترامپ را برداشت
جبهه متحدینروحاله نخعی- اتحادیه اروپا، به‌کارگیری روندهای قانونی برای مقابله با تحریم‌های ثانویه ایالات متحده علیه ایران را آغاز کرد. در نخستین اقدام در این فرایند، اتحادیه اروپا، فرایند احیای قانونی داخلی را آغاز کرده که به شرکت‌های اروپایی اجازه می‌دهد که علی‌رغم تحریم‌های آمریکا به دادوستد با ایران ادامه دهند.
قانونی که به نام «قانون بلاک» مشهور است، در سال ۱۹۹۶ برای دورزدن تحریم‌های آمریکا علیه کوبا مطرح شده بود اما هیچ گاه استفاده نشد. نسخه‌به‌روزشده این قانون اما تا قبل از ۶ آگوست و فعال‌شدن اولین تحریم‌ها اعمال خواهد شد. این نسخه، تبعیت از جریمه‌های این تحریم‌ها را برای شرکت‌های اروپایی ممنوع خواهد کرد و برای شرکت‌هایی که تحت تاثیر تحریم‌ها قرار بگیرند، غرامت در نظر خواهد گرفت. طبق این قانون همچنین هر گونه حکم دادگاهی براساس جریمه‌های مصوب آمریکا به رسمیت شناخته نخواهد شد.
ژان کلاود یانکر، رئیس کمیسیون اروپایی در بیانیه خود که در این راستا منتشر کرد گفت: «ما، اتحادیه اروپا و کمیسیون اروپایی، وظیفه داریم آنچه می‌توانیم در حمایت از شرکت‌های اروپایی انجام دهیم، به‌خصوص شرکت‌های کوچک.»
به گفته مقامات کمیسیون اروپایی، پارلمان اروپا و کشورهای عضو می‌توانند به این قانون اعتراض کنند، اما از طرف دیگر، اگر حمایت سیاسی کافی وجود داشته باشد، ممکن است این قانون زودتر اعمال شود. به گزارش بی‌بی‌سی، کمیسیون همچنین اتفاقات زیر را هم اعلام کرده است:
* فرایند رسمی صدور مجوز «بانک سرمایه‌گذاری اروپایی»، جهت پرداخت وام به پروژه‌های اروپایی در ایران آغاز میشود؛
* کمیسیون از دولت‌های اروپایی می‌خواهد، انتقال‌های یک مرتبه‌ای به بانک مرکزی ایران جهت دریافت سودهای نفتی را بررسی کنند؛
* کمیسیون کمک به ایران را ادامه و افزایش خواهد داد و نماینده شورا در انرژی در روزهای آینده به تهران سفر خواهد کرد.
تقابل شخصی اروپایی آمریکایی
مایک پومپئو، وزیر خارجه جدید ایالات متحده، یک‌شنبه درباره خروج آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها علیه ایران مدعی شده بود: «خروج رئیس‌جمهور [از برجام]... مانع رسیدن منابعی به ایران میشود که با آن به رفتارهای بدش ادامه می‌دهد و این پول را از دست آن‌ها خارج می‌کند.» او ادامه داد: «هدف این خروج، اروپایی‌ها نیستند.»
اما از اظهارات مقامات اروپا چنین برمی‌آید که آن‌ها در این زمینه با پومپئو موافق نیستند. صرف خروج و بی‌اعتنایی آمریکا از توافقی که در کنار هم‌پیمانانش امضا شده بود، به اندازه کافی پتانسیل ایجاد تنش با اروپایی‌ها را داشت، اما بی‌توجهی ترامپ به درخواست‌ها و تلاش‌های اروپایی‌ها از یک طرف، تصمیم‌گیری یک‌طرفه آمریکا درباره توافق از یک سو و موضع دستوری ایالات متحده در قبال اروپایی‌ها و دادوستدهای آن‌ها، موضوع را به مسئله‌ای هویتی و جدی برای اروپاییان تبدیل کرده است. آن‌ها که تا پیش از اعلام خروج ترامپ، تلاش‌های خود را برای قانع‌کردن او انجام داده و تاکید کرده بودند، جایگزین مثبتی برای این توافق وجود ندارد، حالا مواضع سفت‌وسختی علیه تصمیم آمریکا می‌گیرند. در آنچه شاید تندترین موضع یک مقام ارشد اروپایی در مقابل ترامپ باشد، دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا گفت: «با نگاهی به تصمیمات اخیر ترامپ، حتی می‌توان این طور فکر کرد که با دوستانی مثل این، چه نیازی به دشمن؟» او در ادامه گفت: «اما صراحتاً باید گفت، اتحادیه اروپا باید ممنون هم باشد. به لطف او [ترامپ] ما از همه توهمات آزاد شدیم. ما فهمیدیم که اگر دستی برای کمک نیاز داریم، آن را در انتهای بازویمان خواهیم یافت.» اشاره تاسک به موضع مستقل اروپا در مقابل آمریکا، پیشتر توسط دیگر مقامات اروپایی نیز مطرح شده بود. آنجلا مرکل صدراعظم آلمان گفته بود، اروپا دیگر برای امنیتش نمی‌تواند به آمریکا تکیه کند. یانکر هم موضع صریح و مستقیمی درباره تصمیم اروپا اتخاذ می‌کند: «باید بگوییم که ما ابزارهای لازم را داریم و از آن‌ها استفاده خواهیم کرد. باید با این حقیقت مواجه شویم که ابزارهای ما محدود هستند اما تماما ابزارهایی که در دسترس داریم را به کار خواهیم برد.».
مواضع بی‌سابقه این چنینی از سوی ماکرون و وزرایش نیز مطرح شده اند. حالا به نظر می‌رسد اروپا از فاز کلامی به فاز عملی وارد شده است.
بی‌توجهی آمریکایی به دغدغه‌های اروپایی
مشکل اروپا با آمریکای جدید اما فراتر از برجام است. آن‌ها در موضوعات مختلف و با دغدغه‌های مختلف با موضع آمریکا مخالفت دارند. از ابتدای تشکیل دولت ترامپ، تلاش‌های اروپایی برای ادامه روندهای تصمیم‌گیری مشترک در جریان بوده اما در مسائل مختلف، اروپایی‌ها به بن‌بست خورده‌اند. خروج ترامپ از برجام، به‌تنهایی اروپایی‌ها را این چنین برآشفته نکرده. روندی که آمریکا با خروج از توافق پاریس آغاز کرده، تک‌روی در مسائل کلیدی، بدون درنظرگرفتن مواضع و منافع هم‌پیمانانش بوده است. تقابل‌های که بین اروپا و آمریکا با روسیه بر سر انتخابات و ماجرای اسکریپال در جریان است، مسئله سوریه، کره شمالی هسته‌ای، درگیری تجاری با چین و تازه‌تر، انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل، همه مسائلی هستند که دغدغه‌های اساسی اروپا در آن‌ها جریان دارد اما آمریکای ترامپ، تصمیماتی یک‌جانبه را در تقابل با ترجیحات اروپا اتخاذ می‌کند. بعضی از تحلیل‌گران در مقابل بحث‌های دیپلماتیک، از منافع مشترک اقتصادی اروپایی‌ها با آمریکا می‌گویند و معتقدند، این منافع در نهایت این تقابل را از بین خواهد برد؛ اما مسئله اینجاست که عامل دیگری که در تصمیم اروپا دخیل است، مسئله امنیت است. عواقب جنگ‌های عراق، افغانستان و سوریه در اروپا، چندین برابر آمریکا حس میشود. حملات تروریستی از یک سو و بحران مهاجرت از سوی دیگر، هر دو ریشه در روندی دارند که آمریکا پیشتر پی گرفته بود و حالا مایل است دوباره آغاز کند. این‌ها همه، «اتحاد» اتحادیه اروپا را به دنبال داشته است، در مقابل ترامپ.
مواضع اروپایی‌ها علیه ایالات متحده، به شکلی بی‌سابقه علنی، صریح، یک‌دست و تند است. برجام، نه سوژه اصلی اختلاف آن‌ها با ترامپ که بزرگ‌ترین نمونه این مشکل است و حالا به نماد این تقابل تبدیل شده است. تاکید ایران بر ادامه تعهد به برجام و خودداری‌اش از ورود به فرایند ایجاد تنش نیز باعث شده اتحادیه اروپا، بدون دغدغه ایران بر موضع خود پافشاری کند. سی‌ان‌ان گزارش می‌دهد که امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه و آنجلا مرکل صدراعظم آلمان، به تعهدی مشترک رسیده‌اند تا راه‌هایی بیابند که شرکت‌هایشان را از تحریم‌های آمریکا علیه ایران حفظ کنند. یانکر گزینه‌هایی پیشنهاد داده مثل استفاده از قدرت یورو و بانک سرمایه‌گذاری اروپایی. روسیه هم در این میان از اختلاف بین اروپا و آمریکا استقبال می‌کند.
حالا دو سوال مهم پیش روی دنیاست. آیا اروپا در موضع جدید خود علیه آمریکا همان قدر که به نظر می‌رسد مصمم است؟ و آیا آمریکای ترامپ، چنان که نشان داده، قصد پاپس‌کشیدن از موضع خود و تعامل ندارد؟ هماهنگی پاسخ این دو سوال می‌تواند موقعیت فعلی بین اروپا و آمریکا را به نقطه عطفی تاریخی در روابط آن‌ها تبدیل کند.
سایر اخبار این روزنامه
حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی درگذشت
به بهانه صد و سی‌وششمین سالروز تولد مردی که نشان داد نیاز اصلی توسعه در کشور اعتماد مردم است
اتحادیه اروپا با آغاز حمایت از شرکت‌های تجاری خود در ایران، نخستین قدم مقاومت را در مقابل ترامپ را برداشت
«همدلی» از غم و اندوه در جامعه ایران و نبود نشاط و سایه افسردگی بر سر ایرانیان گزارش می‌دهد
رهبر معظم انقلاب اسلامی در محفل نورانی انس با قرآن کریم: آزادی فلسطین سنت الهی است آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند
گزارش «همدلی»، از یک معضل اقتصادی که سال‌ها چوب لای چرخ اقتصاد ایران گذاشته است نعره قاچاق
پای صحبت محمدمهدی توکلی درباره طرح جامع وکالت و حاشیه هایی که جامعه وکلا را تهدید می‌کند؛
ولی الله شجاع پوریان مشک آن است که خود ببوید
مصدق؛ پناهگاهی در تاریخ
